Kiedy warto zainteresować się tematem rekuperacji?

Rekuperacja czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, z roku na rok staje się coraz bardziej popularna. Niestety, nadal przez większość architektów w Polsce jest ona traktowana jako dodatek do projektu a nie jego integralna część.

Każdy kto ma za sobą budowę domu wie, że praktycznie wszystko co nie jest przewidziane w projekcie, na etapie wykonawczym niesie ze sobą dodatkowe koszty i dużo stresu. I nie inaczej sprawa wygląda w przypadku rekuperacji.

Przed wyborem projektu rekuperacji

Już wiesz, że chcesz budować swój nowy dom. Oczywiste jest dla Ciebie, że będziesz w nim posiadał:

• instalacje elektryczną,
• bieżącą wodę,
• kanalizację,
• ogrzewanie.

Elementami na, które każdy z nas zwraca szczególną uwagę są źródło ciepła oraz sposób ogrzewania (najczęściej ogrzewanie podłogowe lub klasyczne grzejniki naścienne). Na tym tak naprawdę nasze wybory związane z instalacjami się kończą.

Ważne jest to, że w zasadzie wspomniane decyzje nie wpływają na proces budowy domu. Wszystkie wymienione instalacje nie wymagają specjalnych zmian konstrukcyjnych, średnice przewodów są niewielkie – nie potrzebują dużo miejsca.

Została nam jeszcze jedna instalacja, która również realnie wpływa na komfort i zdrowie mieszkańców. Niestety jest ona bardzo często pomijana, a jej wybór nie jest już takim naturalnym. Mowa oczywiście o wentylacji. Do wyboru mamy:

• klasyczną wentylację grawitacyjną, na której wydajność nie mamy wpływu, przez którą tracimy mnóstwo energii cieplnej i która tak naprawdę komfortowo i skutecznie pracuje przez 5-10% roku,
• nowoczesną i skuteczną wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła czyli rekuperację, która pozwala nam na efektywną wymianę powietrza przez cały rok, stale dbając o komfort użytkowania domu.

W tym miejscu warto zapoznać się z innym z naszych artykułów w którym odpowiadamy na pytania, które bardzo często rozgrzewają dyskusje na forach internetowych.

Wymienniki ciepła w rekuperatorach domowych. Przegląd rozwiązań. Wady i zalety – część 1.

To co należy jasno i bardzo wyraźnie powiedzieć – dobrze zaprojektowana i wykonana rekuperacja z odpowiednio dobranym rekuperatorem w odniesieniu do klasycznej wentylacji grawitacyjnej, ma się tak jak podróż nowoczesnym samochodem klasy premium do próby pokonania tego samego odcinka na piechotę… I nie ma w tym porównaniu żadnej przesady.

Rekuperacja jest skuteczna, komfortowa, energooszczędna i realnie pozytywnie wpływa na zdrowie i komfort domowników. Warunkiem niezbędnym żeby tak powiedzieć jest to, że instalacja musi być dobrze zaprojektowana i dobrze wykonana. Dodatkowo, jeżeli przeczytasz lub usłyszysz opinię (nawet Twoich znajomych), którzy twierdzą, że rekuperacja nie ma sensu, to z przykrością musimy stwierdzić, że na 100% są w szerokiej grupie osób, które niestety zaufały pseudo fachowcom i nie mają jej zaprojektowanej i wykonanej w prawidłowy sposób. 

Gotowy projekt domu z katalogu

Wybierając gotowy już projekt domu z katalogu warto zwrócić uwagę na to czy uwzględnia on w ogóle rekuperację czy też mamy w nim zaprojektowane tradycyjne kominy, a co za tym idzie wentylację grawitacyjną. Od razu zaznaczmy, że czym innym jest projekt rekuperacji a czym innym jest założenie, że dom będzie w nią wyposażony. Pamiętajmy, że mając rekuperację nie potrzebujemy kominów wentylacyjnych stosowanych przy wentylacji grawitacyjnej. Warto w tym miejscu odnotować, że licząc koszty rekuperacji należy odjąć koszt wykonania tradycyjnych kominów, których w standardowym domu mamy minimum 2: kuchnia oraz łazienka oraz kompletu nawietrzaków, jakie musielibyśmy zamontować w każdym pomieszczeniu do przebywania dziennego.

Jeśli już wiemy, że chcemy aby nasz dom był wyposażony w rekuperację, to architekt może nanieść zmiany na gotowym projekcie domu, dzięki którym na etapie wykonawczym nie dość że zaoszczędzimy pieniądze to jeszcze mnóstwo nerwów i emocji (nie wspominając o walorach estetycznych). Jest to szczególnie namacalne w budynkach piętrowych gdzie dostępnego miejsca jest mało i każdy m² ma znaczenie. Poniżej podaliśmy jeden z przykładów, natomiast jest ich znacznie więcej.

Przykładowa sytuacja

Wybraliśmy gotowy projekt domu piętrowego lub z poddaszem użytkowym. Projekt jednak nie przewiduje rekuperacji. Na etapie stawiania ścian lub późniejszym np. wylewaniu stropu orientujemy się, że chcemy rekuperację. Okazuje się jednak, że… brakuje nam miejsca na rozłożenie instalacji zasilającej parter. Parter jest za niski aby podwiesić sufit i tam ukryć instalację, a z kolei na piętrze rozłożenie instalacji na podłodze sprawi, że okna będą za nisko lub wysokość pomieszczeń zmniejszy nam się o nieakceptowalne 10-12 cm. Przed nami wybór – albo brak odpowiedniej wentylacji albo szukanie znacznie droższych, niestandardowych rozwiązań.

Pamiętaj, że z uwagi na zmiany w polskim prawie dotyczące ilości energii pobieranej przez budynek z zewnętrznej sieci (współczynnik Energii Pierwotnej – EP), duża cześć  projektów musi być wyposażona w rekuperację. Wynika to z już wspomnianego współczynnika, który odgrywa bardzo ważna role w tworzeniu charakterystyki energetycznej budynku. Idąc w duże uproszczenie – bez wentylacji mechanicznej jest ciężko uzyskać  wyniki końcowe, dzięki którym dom będzie spełniał normy opisane w przepisach

Projekt domu opracowany indywidualnie przez biuro architektoniczne

Choć jest to rozwiązanie archaiczne w dalszym ciągu część architektów preferuje projekty domów z wentylacją grawitacyjną. Spytajmy architekta, jakie przyjął rozwiązanie w tym zakresie do naszego domu, abyśmy potem nie byli rozczarowani. Jeśli nie ma uwzględnionej rekuperacji, a my ją chcemy mieć, zwróćmy mu uwagę aby uwzględnił ją w projekcie i zwrócił uwagę na to co wyżej opisywaliśmy czyli np aby uwzględnił odpowiednią wysokość pięter.

Sam projekt rekuperacji rekomendujemy aby wykonywała firma, która się w tym specjalizuje i posiada odpowiednie praktyczne doświadczenia. Z naszego doświadczenia wynika bowiem, że niestety większość projektów rekuperacji wykonywanych przez biura architektoniczne nie jest wykonana w sposób prawidłowy. Błędy dotyczące poprawności wykonania projektu wynikają z kilku rzeczy.

• Brak współpracy architekta z branżowym specjalistą, statystycznie rzecz biorąc w sporej części biur architektoniczny, architekci zajmują się swoją pracą, natomiast za rozrysowanie instalacji (ciężko nazwać to projektem) odpowiadają studenci. Są to osoby, które nie mają żadnego doświadczenia ani wiedzy praktycznej na temat rekuperacji w domach jednorodzinnych. To właśnie ten czynnik sprawia, że takie projekty rzadko są wykonywane w sposób poprawny.
• Brak doświadczenia – nawet jeżeli architekt zleci wykonanie projektu instalacji osobie, która posiada podstawową wiedzę teoretyczną, to brak praktycznego doświadczenia może prowadzić do błędów w projekcie lub do sytuacji w której pewne rozwiązania można wykonać lepiej, szybciej oraz stosując nowsze/inne dostępne na rynku rozwiązania.
• Brak uwzględnienia specyficznych wymagań budynku – architekci dbają o zachowanie koniecznych warunków konstrukcyjnych oraz o aspekty wizualne, natomiast bardzo często rozwiązania, które projektują są na etapie wykonawczym ciężkie do wentylowania z uwagi np. na brak wymaganej, minimalnej przestrzeni technicznej, dużą ilość podciągów, puste przestrzenie itd..

Przed wylaniem stropów

Przyjmijmy, że na etapie projektu przewidzieliśmy rekuperację, ale do tej pory nie mamy zrobionego projektu. Wylewanie stropów to w zasadzie ostatni moment aby o tym pomyśleć, jeśli chcemy zaoszczędzić nawet do kilku tysięcy złotych. Wystarczy, że wylewając strop zostawimy otwory pod anemostaty nawiewne i wywiewne aby potem nie musieć płacić za ich wykonanie. Żeby jednak móc to zrobić musimy mieć wspomniany wcześniej projekt – aby murarze wiedzieli gdzie mają zostawić przepusty. Jeśli właśnie pomyślałeś, że Ty jesteś na tym etapie, ale jeszcze nie masz projektu – nic straconego. Pomożemy Ci praktycznie od ręki!

Podsumowanie

Brak rekuperacji w projekcie = problemy wykonawcze!

Pamiętaj, że koszty usługi zarówno konsultacji jak również zaprojektowania rekuperacji przy skali inwestycji budowy domu, są pomijalne.

Niezależnie czy szykujemy się do zakupu projekt domu z bazy gotowych, standardowych propozycji, czy będzie on wykonany indywidualnie przez architekta, warto na jak najwcześniejszym etapie pomyśleć o rekuperacji a co za tym idzie skontaktować się z INSTEO.

W ramach INSTEO mamy wszystkie potrzebne narzędzia, żeby pomagać w projektowaniu i realizowaniu instalacji rekuperacji w najbardziej skomplikowanych domach (takie lubimy najbardziej). 

Żelazne zasady

• Zasada ograniczonego zaufania do gotowców – w tym temacie najbardziej pasuje powiedzenie „ufam ale sprawdzam”.
• Koszty dobrego projektu lub koncepcji są znikome w stosunku do skali inwestycji budowy domu – skorzystaj z pomocy profesjonalistów tj. INSTEO.
• Dobry projekt pozwala zoptymalizować koszty wykonawstwa. Owszem są firmy które wchodzą na inwestycje i wykonują instalacje bez żadnego projektu, ale to tak jak w każdej branży generuje dodatkowe niepotrzebne koszty, nie wspominając o jakości tego wykonania. 
• Nie bój się pytać, w końcu to Ty płacisz, zapytaj architekta jakie ma doświadczenie w rekuperacji, zaproponuj współpracę firmy branżowej z architektem. W INSTEO bardzo często już na etapie projektu uczestniczymy w procesie szeroko pojętej budowy, dzięki czemu my możemy zgłosić swoje uwagi, pomysły itd. a architekt czy inwestor może je wdrożyć do projektu domu.